نگاهی به اسم او

 

 لقمان حکیم فرمودند:

هزار حکمت اموختم  و از ان چهارصد برگزیدم  واز ان چهارصد  هشت کلمه انتخاب

کردم که جامع همه کمالات است وان هشت کلمه این است :

دو چیز را هیچگاه و هرگز فراموش نکن       خدا را     و   مرگ را

دوچیز را همیشه و هر لحظه فراموش کن  به کسی خوبی کردی    کسی به تو بدی کرد

واما چهار کلمه دیگر :

به مجلسی وارد شدی زبان نگه دار

به کوی وبرزن  و خانه ای وارد شدی چشم نگه دار

به سفره ای وارد شدی شکم نگه دار

به نماز ایستادی  دل نگهدار

قابل توجه بیماران کولیت وکرون

کولیت    ورم روده   کولیت زخمی   مزالزین    کرون    اسکلروزینگ  کلانژیت    سولفا سالازین    هیدروکورتیزون

پنتاشا   اساکول   ورم معده   زخم معده   کولیت تشعشعی    پرد نیزلون   عوارض جانبی داروها  مجموعه بحثهایی است

میتوانید در ارشیو  بطور مفصل مطالعه فرمایید

بیماری کرون، یک بیماری التهابی دستگاه گوارش است که ممکن است افراد در سنین کودکی و بزرگسالی به آن مبتلا شوند. علائم شایع بیماری شامل زخم (آفت) دهان، اسهال، درد شکم، کاهش وزن و تب است. همچنین بیمار ممکن است به علائم خارج روده­ای از قبیل راشهای پوستی، درد مفاصل، التهاب چشم، و با شیوع کمتر اختلالات کبدی مبتلا شود. اگر چه بیماری کرون یک بیماری مزمن است، درمانهای دارویی و جراحی به کنترل بیماری کمک می­کند تا بیمار برای مدت طولانی بدون علائم زندگی کند.

 علل

علت بیماری کرون ناشناخته است. اطلاعات موجود درباره این بیماری نشان دهنده آن است که بیماری در بین اقوام و گروه های خاص بیشتر از گروه های دیگر دیده می شود و این دلالت بر آن دارد که فاکتورهای ژنتیک در بروز بیماری می­تواند نقش داشته باشد. باور بر این است که در افرادی که از نظر ژنتیکی، حساس هستند سیستم ایمنی بدن توسط یک محرک تحریک شده و باعث التهاب در دستگاه گوارش می شود. همچنین باکتری و غذای موجود در دستگاه گوارش نیز در بروز بیماری نقش دارند. این آسیب عامل اصلی بروز علائم بیماری است.

دوره بیماری کرون

مشخصه بیماری، شعله ور شدنها (وخیم شدن بیماری )و بهبودهای عود کننده (بهتر شدن بیماری) است. حدود 20-10 درصد بیماران بعد از اولین شعله ور شدن وارد مرحله بهبودی می شوند. این خصوصیات در سایر بیماران، طیف گسترده ای از پر یودهای عود کننده با علائم خفیفی مثل اسهال و دردهای شکمی خفیف تا پریودهایی با شیوع کمتر و علائم شدید و ناتوان کننده از قبیل درد شکم و انسداد روده را شامل می شود.  درمان باعث خاموشی بیماری و سپس طولانی شدن دوره خاموشی بیماری می­شود. در بیشتر موارد بیماری کرون، ترمینال ایلئوم (یک ناحیه از روده کوچک) و کولون را در گیر کرده و باعث ایلئیت و کولیت می شود.

التهاب در این ناحیه می تواند باعث ایجاد فیستول، سوراخ شدن دیواره روده یا تنگ شدن دستگاه گوارش و انسداد شود. بیماری کرون همچنین می تواند باعث بوجود آمدن فیسور، زخم، آبسه و فیستول در ناحیه اطراف مقعد شود.

درمان

درمانهای دارویی مختلفی در درمان بیماری کرون مورد استفاده قرار می­گیرد. انتخاب دارو به ناحیه درگیر در دستگاه گوارش و علائم موجود بستگی دارد.

داروهایی که عموماً استفاده می شوند به شرح زیر می باشد:

سولفاسالازین

سولفاسالازین یکی از اولین داروهایی است که در درمان بیماری کرون محدود به کولون استفاده شده و کماکان نیز مصرف می شود. سولفاسالازین در چند روز اول مصرف، باعث کاهش علائم شده ولی اثر کامل درمانی حدوداً به چهار هفته مصرف نیاز دارد. عوارض جانبی مانند واکنش های آلرژیک که در اقلیت بیماران رخ می دهد و همچنین سردرد که مصرف دارو را مسئله ساز کرده است.

5- آمینوسالیسیلات

داروهای 5- آمینوسالیسیلات (مانند آساکول و پنتاسا) همانند داروی سولفاسالازین می باشند اما کمتر باعث سردرد و واکنشهای آلرژیک می شوند.

در مقایسه با سولفاسالازین این داروها بادوز بالاتر می توانند مصرف شوند. بعلاوه داروها طوری فرموله شده اند که با آساکول در ترمینال ایلئوم و با پنتاسا در روده کوچک آزاد شوند. این امر باعث می شود که دارو ناحیه درگیر را هدف قرار دهد. نکته منفی در مورد دارو قیمت بالای آن است.

آنتی بیوتیک ها

مترونیدازول و سیپروفلوکساسین داروهایی هستند که اغلب تجویز می شوند.

گلوکوکورتیکوئیدها

استروئیدها مانند پردنیزون و بودسونید در بیماری متوسط فعال تا شدید کرون می تواند باعث بهبودی شود. بهر حال داروهای استروئیدی دوره بهبودی را طولانی نمی کنند و بدنبال مصرف طولانی، عوارض جانبی جدی بدنبال خواهند داشت.

داورهای تعدیل کننده سیستم ایمنی: داروهایی هستند که باعث کاهش التهاب بیماری می شوند. آزاتیوپرین. 6- مرکاپتوپورین و متوترکسات داروهایی هستند که بطور شایع استفاده می شوند، اگر چه داروهای بسیاری نیز در حال مطالعه هستند و گاهی اوقات مصرف می شوند. این داروها در بیمارانی که به خط اول درمان با داروهایی مانند آنتی بیوتیکها، سولفاسالازین و 5- آمینوسالیسیلات ها پاسخ نداده اند و یا بویژه افرادی که برای کنترل علائم نیازمند به مصرف استروئیدها هستند مصرف می شود. داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی مدت زمانی طولانی (6-3 ماه) طول می کشد تا حداکثر کارآمدی دارو بدست آید و اغلب برای مدت زمانی طولانی تجویز می شود. شایعترین عوارض جانبی این داروها شامل کاهش گلبولهای سفید خون، هپاتیت، پانکراتیت می باشد. در نتیجه انجام منظم آزمایش خون جهت کنترل این عوارض ضروریست.

داروی دیگری که گاهی اوقات مصرف می شود داروی سیکلوسپورین است که ساپرس کننده قوی سیستم ایمنی می باشد. این دارو ممکن است برای بیماران دچار فیستول های مقاوم به درمان استفاده شود.

Infliximab (اینفلیکیسماب)

دارویی است که در درمان بیماریهای التهابی مانند آرتریت روماتوئید استفاده می شود و بعد ها به این موضوع پی برده شد که برای بیماران مبتلا بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون نیز موثر می باشد. این دارو حاوی نوعی آنتی بادی است که TNF را که عقیده بر این است که باعث پیشرفت التهاب در روده می شود را خنثی می کند.

این دارو معمولاً در بیمارانی که به خط اول درمان با آنتی بیوتیکها و داروهای 5-ASA پاسخ نمی دهند استفاده می شود. این دارو بخصوص در بیماران مبتلا به بیماری کرون همراه با فیستول و افراد با بیماری متوسط تا شدید مقاوم بدون فیستول موثر می باشد.

عوارض جانبی

پاسخهای بیولوژیک بدن را از طریق تغییر توانایی سیستم ایمنی بدن تغییر می­دهد. از اینرو در بیماران مبتلا به عفونت شدید نباید استفاده شود.

غربالگری دقیق برای بیماری سل قبل از شروع درمان لازم است بدلیل اینکه خطر عفونت فعال بیماری سل افزایش می یابد. در صورت سابقه ابتلا به بیماری سل، درمان دارویی جهت پیشگیری از فعال شدن مجدد بیماری توصیه می شود. بدلیل افزایش خطر لنفوم، این داروها در بیماران مبتلا به لنفوم یا بیمارانی که در گذشته تحت درمان لنفوم قرار گرفته اند توصیه نمی شود. تحقیقات بیشتری در این زمینه باید انجام شود.

توصیه های تغذیه ای

تا کنون رژیم غذایی خاصی که باعث بهبودی بیماری کرون شود شناخته نشده است. با وجود مطالعات علمی اندک، اکثر این رژیمهای غذایی پیشنهاد می شوند. ممکن است مصرف بعضی از مواد غذایی خصوصاً در زمان شعله ور شدن بیماری، باعث وخیم شدن علائم بیمار شوند که منطقی است مصرف اینگونه مواد غذایی محدود شوند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مانند بروفن و ناپروسین) بدلیل اینکه بیماری را وخیم تر می کنند نباید مصرف شوند.

جراحی

90-85 درصد بیماران در سال اول بعد از جراحی بدون علائم هستند و تا حدود 20 درصد بیماران تا 15سال بعد از جراحی بدون علائم هستند. اگر بیماری کرون محدود به کولون بوده و کولون بیمار برداشته شود، فقط 10 درصد از بیماران عود بیماری را در عرض 10 سال تجربه خواهند کرد

درمان بیماری راجعه

اگر بیماری کرون بعد از بهبودی یا جراحی مجدداً شعله ور یا فعال شد، درمان دارویی همانند درمان دارویی اولیه بیماری کرون می باشد. در بعضی از موارد، داروهای دیگری برای درمان عود بیماری استفاده می شود.

 

عوارض

اختلالات  روده ای بیماری کرون  و التهاب مداوم می تواند باعث اختلالات ثانویه سلامتی شود. خوشبختانه بسیاری از این اختلالات قابل پیش بینی و پیشگیری می باشند. در صورت بروز، اغلب این اختلالات با موفقیت درمان می شوند.

التهاب معده و قسمت فوقانی روده

بیماری کرون محدود به قسمت فوقانی دستگاه گوارش ممکن است به داروهایی که در درمان پپتیک اولسر استفاده می شوند پاسخ دهد. داروهای استروئیدی خوراکی و سرکوب کننده سیستم ایمنی ممکن است در موارد شدید بیماری، جهت کنترل التهاب استفاده شوند.

ایلئیت

ایلئیت فعال در وهله اول با داروهای 5- آمینوسالیسیلات درمان می شود. آنتی بیوتیک ها،  استروئیدها و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی ممکن است در بیماران با علائم متوسط تا شدید مورد استفاده قرار گیرند. داروهای  ضد اسهال نیز در درمان اسهال مورد استفاده قرار می گیرند. ایلئیت شدید نیاز به مراقبت نزدیک، استراحت روده ای (دوری از غذای جامد) تغذیه روده ای (تغذیه از طریق لوله بینی- معده ای) یا تغذیه از راه غیر خواراکی (تعذیه وریدی) و جراحی دارد.

ایلئوکولیت و کولیت

بیماری کرون که ایلئوم و کولون یا کولون را به تنهایی درگیر می کند در خط اول با داروی سولفاسالازین یا 5-ASA درمان می شود. در بعضی از بیماران، داروهای آنتی بیوتیک و استروئیدی نیز در درمان استفاده می شوند. بیمارمبتلا به  ایلئوکولیت و کولیت شدید ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان، استراحت روده ای، تغذیه روده ای یا غیر خوراکی و درمان طولانی مدت با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی داشته باشد. داروهای 5-ASA معمولاً به عنوان داروی نگهدارنده خاموشی (بهبودی) در ایلئوکولیت و کولیت استفاده می شوند.

سوء تغذیه

التهاب در دستگاه گوارش منجر به سوء تغذیه در بیماران مبتلا به بیماری کرون می شود. این التهاب باعث جلوگیری از جذب مواد مغذی و انرژی از مواد غذایی و مایعات مصرف شده می شود. سوء تغذیه نتایجی مانند تاخیر در رشد و بلوغ در کودکان، استئوپروز (پوکی استخوان) کاهش تحمل در جراحی و اختلالات روانی- اجتماعی را بدنبال دارد. سوء تغذیه غالباً با ارزیابی های منظم وضعیت تغذیه، قابل پیشگیری خواهد بود. بطور تیپیک یک پزشک یا متخصص تغذیه با مروری بر تغذیه بیمار، انجام معاینات بالینی و تستهای آزمایشگاهی به این کمبود پی­ خواهد برد.  در اغلب بیماران مصرف مکملهای غذایی می تواند سوء تغذیه را جبران کند.

 عوارض استخوانی

بیشتر از 30% از بیماران به کرون به بیماری استئوپروز مبتلا خواهند شد که این امر به شکستگی های استخوانی منجر خواهد شد. بخصوص بیمارانی که برای مدت طولانی استروئید مصرف می کنند و خانمهای یائسه در معرض این عارضه هستند. سنجش منظم دانسیته استخوانی می تواند وقوع استئوپروز را در مراحل اولیه آن در این بیماران مشخص کند.

عوارض کبدی و کیسه صفرا

بیماری کرون میتواند به التهاب کبد منجر شود که این عارضه با داروهایی که برای درمان روده ای بیماری کرون بکار می روند قابل درمان خواهد بود. بیماری کرون بندرت در مجرای صفراوی التهاب ایجاد می­کند. 

سرطان کولورکتال

در تمام بیماران مبتلا به بیماری کرون خطر گسترش سرطان کولورکتال در محل التهاب فعال افزایش می یابد. بهر حال سرطان اتفاق نمی افتد مگر اینکه بیمار برای مدت طولانی به بیماری کرون مبتلا بوده باشد. اکثر متخصصین جهت غربالگری برای تشخیص تغییرات پیش سرطانی و سرطانی در کولون، انجام کولونوسکوپی های منظم را توصیه می­کنند.

تغییرات پوستی

ضایعات التهابی متعددی در پوست بیماران مبتلا به کرون از قبیل اریتم نودوزم و پیودرما پیگما نتوزوم می تواند دیده شود. غالباً این ضایعات با درمان علائم شکایات روده ای این ضایعات نیز بهبود درمان خواهند یافت، اما ممکن است یک دوره استروئید خوراکی نیز مورد نیاز باشد.

التهاب چشمی

التهاب چشمی (یووئیت یا  اسکلریت) در بیش از 5% بیماران کرون دیده می شود. علائم یووئیت شامل مشاهده اجسام شناور، درد چشمی، تاری دید، فتوفوبی و سردرد می­باشد. 

یک یا هر دو چشم ممکن است درگیر شود. این اختلالات به درمان دارویی کرون پاسخ می دهند، اما استفاده از داروهای موضعی (قطره های چشمی) نیز ممکن است ضروری باشد.

زخمهای دهانی

زخم دهانی که بعنوان آفت دهانی شناخته می شود، اغلب در زمان شعله ور شدن بیماری کرون دیده می شود. آنها معمولاً بین لثه ها و لب پائینی یا در طرفین یا زیر زبان دیده می شوند. اغلب دردناک هستند، ولی اغلب به داروهایی که در درمان بیماری روده ای استفاده می شوند پاسخ می دهند. مصرف داروهای موضعی بر روی زخم (مانند هیدروکورتیزون یا سوکرالفات) ممکن است در درمان کمک کننده باشد.

 عوارض اطراف مقعدی

عوارض عمده شامل فیسور، زخم، فیستول، آبسه و استنوز (تنگی) می باشد. این عوارض ممکن است به تنهایی یا با هم اتفاق بیفتد. علائم می تواند از درد در مقعد و ترشح چرکی تا خونریزی و یبوست متغییر می باشد.

حدود 45-35 درصد بیماران مبتلا به بیماری کرون در طول مدت زندگی خود عوارض اطراف مقعدی را تجربه خواهند کرد. بعضی از آنها بدون درمان بهبود خواهند یافت، اما مابقی احتیاج به درمان دارویی با آنتی بیوتیکها، شیاف استروئیدی، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی یا جراحی دارند. نشستن در آب ولرم و تمیز کردن ناحیه مقعد، بهبودی را تسریع خواهد کرد.

http://ddrc.tums.ac.ir/farsi/modules/news/article.php?storyid=9

54 مجله علمی- پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران سال نهم/شماره 25 /زمستان 1378

گزارش درمان شش مورد کولیت اولسروز مقاوم به درمان

استاندارد با سیکلوسپرین

*** (M.D.) سید حسین میرمجلسی ** (M.D.) رضا ملک زاده * (M.D.) حافظ فاخری

***** (M.Sc.) محمد واحدی **** (M.D.) رضا انصاری

چکیده

سابقه و هدف : کولیت اولسروز مقاوم به کورتیکوستروئید از جمله مشکلات درمانی در بیماریهای التهابی روده

است. مطالعات متعدد در این مورد نشان داده است که پیش از درمان جراحی استفاده از سیکلوسپرین وریدی در حملات

شدید ممکن است مؤثر واقع شود . اما در درمان موارد مقاوم که از همان ابتدا از سیکلوسپرین خوراکی استفاده شده باشد،

تجربه کمتری وجود دارد . در این مطالعه اثربخشی و عوارض سیکلوسپرین در حملات شدید کولیت اولسروز مورد

ارزیابی قرار گرفته است.

مبتلا به حمله شدید و مقاوم Truelove Witts مواد و روش ها : چهار بیمارکولیت اولسروز که بر اساس معیارهای

به استروئید بودند و 2 بیما ر کولیت اولسروزی که وابسته به استروئید بودند و در آنها بیماری به صورت کامل کنترل نشده

5 ? روزانه ) دریافت داشتند . 4 بیمار از mg/kg) بود مورد مطالعه قرار گرفتند . 2 بیمار سیکلوسپرین خوراکی با دوز پایین

15 هفته بوده است . پاسخ به درمان / ابتدا سیکلوسپرین خوراکی به همان میزان دریافت داشتند . متوسط مدت مداوا 3

براساس تعداد دفعات اجابت مزاج، رکتوراژی و مشاهدات کلونوسکوپی ارزیابی گردید .سنجش سطح خونی سیکلوسپرین

در هفته های اول، دوم، چهارم، ششم، هشتم، دهم، چهاردهم و هجدهم به عمل آمد . تمامی بیماران همزمان

6) دریافت می کردند. MP 5- ) و پنج بیمار آزاتیوپرین (یا ASA کورتیکواستروئید، سولفاسالازین (یا

نتایج : پس از مصرف سیکلوسپرین وریدی ، در 2 بیمار ، از شدت بیماری کاسته شد اما در مجموع از 6 بیمار که

تحت مداوا با سیکلوسپرین خوراکی با دوز پایین قرار گرفتند . تنها در 1 مورد بهبودی به دست آمد . بر اساس آنالیز آماری

در بیماران هیچگونه بهبودی واضح در متوسط امتیاز متغیرها به دست نیامد . نهایتاً پس از 18 هفته 3 نفر کولکتومی شدند و

2 نفر پاسخ قابل توجه نداشتند . در 4 بیمار عوارض جانبی ظاهر شد که شامل سینوزیت، ریزش مو، پرموئی، هیپرپلازی لثه،

کاهش شدید لیبیدو و افزایش کراتی نین هر کدام در یک بیمار و ترمور در 2 بیمار بوده است.

استنتاج : در تجربه محدود فوق، دوز پایین سیکلوسپرین در کنترل کولیت اولسروز مقاوم به درمان استاندارد بی تأثیر

و با عوارض جانبی قابل توجه همراه بوده است.

واژه های کلیدی : کولیت اولسروز مقاوم به درمان ، سیکلوسپرین ، مشاهدات کلونوسکوپی

مقدمه

کولیت اولسروز بیماری مزمنی است که ممکن

است با حملات حاد شروع شود و یا این حملات در

حین سیر بیماری بدان اضافه شود . در این صورت

مراقبت های درمانی ویژه ای لازم بنظر می آید .درمان

ساری- بلوار خزر- دانشکده پزشکی ?? * فوق تخصص گوارش- استادیار دانشگاه علوم پزشکی مازندران

** فوق تخصص گوارش- استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران *** فوق تخصص گوارش

**** فوق تخصص گوارش- دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران ***** کارشناس ارشد میکروبیولوژی

گزارش درمان شش مورد کولیت اولسروز مقاوم به...

55 مجله علمی- پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران سال نهم/شماره 25 /زمستان 1378

انتخابی حملات شدید، ورتیکوستروئید با دوز بالاست.

تلاش بر این است که نیاز به استروئید به واسطه

تجویز داروهای مهار کننده ایمنی همچون آزاتیوپرین

کاهش یابد، اما اثربخشی این داروها محدود به

نگهداری بیماران بهبود یافته از مرحله حاد و پیشگیری

از عود بیماری است ( 1). به طور متوسط پس از شروع

آزاتیوپرین و یا 6- مرکاپتوپیورین 2 ماه طول می کشد

تا اثر آن ظاهر شود . اثر سریع فقط برای سیکلوسپرین

وریدی در کولیت اولسروز مقاوم به استروئید نشان داده

شده است، اما بسیاری از افراد پس از قطع دارو دچار

.(3 ، عود بیماری می شوند( 2

در یک مطالعه بالینی کن ترل شده تجویز دوز بالای

4 روزانه ) در بیماران مبتلا mg/kg) سیکلوسپرین وریدی

به کولیت اولسروز شدید مقاوم به استروئید، پاسخ اولیه

83 درصدمشاهده شده است . در این مطالعه میزان

موفقیت 6 ماهه 45 درصد بوده است. براین اساس توصیه

شده بود که پیش از اقدام به کلکتومی از سیکلوسپرین

.( وریدی برای موارد مقاوم به استروئید استفاده شود ( 2

نتایج مشابهی در برخی از مطالعات کنترل نشده به دست

.( آمده است( 4

هدف از این مطالعه ارزیابی اثربخشی دراز مدت و

بی ضرر بودن سیکلوسپرین در حملاتی از کولیت

اولسروز که به استروئید مقاوم باشند و یا به علت وجود

وابستگی به دوز بالای استروئید بهبودی کامل حاصل

نگردیده در حالی که عوارض کورتیکو استروئید برای

بیمار آزاردهنده باشد.

بیماران و روش ها

بیماران

این مطالعه طی مدت 12 ماه از دی 1376 به صورت

آینده نگر برای 6 بیمار ( 5 مرد و یک زن ) مبتلا به

حملات شدید کو لیت اولسروز که دارای سن متوسط

18 ) بودند، انجام شده است . در - 29/3 سال از ( 43

تمامی بیماران تشخیص بر مبنای ویژگی های استاندارد

بالینی، آندوسکوپی و بافت شناسی استوار بوده است.

بیمارانی که وارد مطالعه شدند دارای یکی از

خصوصیات زیر بودند:

-1 بیمارانی که به علت حمله شدید کولیت اولسروز

400mg در بیمارستان بستری شدند و به درمان با

هیدروکورتیزون وریدی که به مدت ده روز تجویز شده

بود، پاسخ نداده بودند.

-2 بیماران با حمله شدید کولیت اولسروز که به

1mg/kg طور سرپایی مداوا شده، به ده روز پردنیزولون

روزانه به طور خوراکی پاسخ نشان ندادند.

-3 بیماران وابسته به استروئید با پاسخ اولیه که کم

کردن دوز و قطع استروئید امکان پذیر نبود . ویژگی

بالینی این بیماران در جدول شماره 1 خلاصه شده است.

جدول شماره 1 : ویژگی های بالینی

شماره بیمار جنس سن (سال) سابقه(سال) وسعت بیماری قبل ازدرمان اندکسیون

وابسته به کورتن PN,5-ASA-AZA 4 پان کولیت 36 M 1

مقاوم به درمان Hydrocortison (IV) 5-ASA,AZA 0/16 پان کولیت 43 M 2

مقاوم به درمان Hydrocortison (IV) 5-ASA 1/5 پان کولیت 23 M 3

وابسته به کورتن PN,5-ASA,6MP 5 پان کولیت 18 M 4

مقاوم به درمان PN,SPS,AZA 0/5 کولیت سمت چپ 25 F 5

مقاوم به درمان PN,5-ASA,AZA 10 رکتوسیگموئیدیت 31 M 6

Abbreviation:5-ASA=5-aminosalicylic acid; SPS= Sulfasalazine;

PN=Prednisolone; AZA= azathioprine 6-MP=6-mercaptopurine;

پژوهشی

56 مجله علمی- پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران سال نهم/شماره 25 /زمستان 1378

مواد و روش ها

در این پژوهش تجربی بودن مطالعه و امکان

عوارض جانبی برای بیماران توضیح داده شد و رضایت

نامه کتبی از آنها دریافت گردید . بیماران شماره 2و 3 در

بیمارستان بستری شدند و به علت عدم پاسخ به

هیدروکورتیزون وریدی تحت مداوا با سیکلوسپرین

4 روزانه، به مدت ده روز و mg/kg وریدی به میزان

متعاقباً تحت مد اوا با میکروامولسیون سیکلوسپرین

قرار (NeoralR)SANDOZ PHARMA SERVICES LTD. A

گرفتند چهار بیمار دیگر از ابتدا تحت مداوا با

3، روزانه mg/kg سیکلوسپرین خوراکی به مقدار

1/5 هر 12 ساعت ) قرار گرفتند . طول درمان mg/kg)

10-18 هفته بوده است . تمامی بیماران از زم ان شروع

سیکلوسپرین خوراکی همزمان تحت مداوا با

3 روزانه یا مشقات gr پردنیزولون، سولفاسالازین

5- قرار گرفتند دوز پردنیزولون بر اساس پاسخ ASA

20 روزانه به مدت یک ماه mg بالینی تقلیل یافته در دوز

ثابت نگهداشته شد . تمامی بیماران بجز بیمار 6 همزمان

6- به مقدار MP 2 (و یا mg/kg تحت مداوا با آزاتیوپرین

1) روزانه قرار گرفتند . در صورت پاسخ بالینی mg/kg

پس از سه ماه درمان، سیکلوسپرین قطع گردید . اگر پس

20 mg/kg از یک هفته بیمارمشکلی نداشت، استروئید از

.( در روز، طی 4 هفته تقلیل یافت و سپس قطع گردید( 1

ارزیابی آزمایشگاهی:

سطح خونی سیکلوسپرین به روش منوکلونال در

هفته اول، دوم، چهارم، ششم، هشتم، دهم، چهاردهم و

هجدهم در آزمایشگاه بیمارستان بوعلی اندازه گیری

150-300 به عنوان mg/ml گردید. غلظت خونی

محدوده درمانی در نظر گرفته شد ( 1). و در صورت لزوم

5 mg/kg تغییر دوز سیکلوسپرین تا دوز حداکثر

صورت پذیرفت.

WBC, Hb, PLT, CRP, ESR, Na, آزمایش های

در بدو شروع K, FBS, Uric, Chol, TG, Alb, PT,

درمان و هفته های چهارم، هشتم، چهاردهم و هجدهم و

در Alk.Ph و SGOT, SGPT,U/A, Cr آزمایش های

بدو شروع درمان و هفته های اول، دوم، چهارم، ششم،

هشتم، دهم، چهاردهم وهجدهم به منظور بررسی اثرات

سیکلوسپرین و عوارض آن انجام گردید.

ارزیابی اثربخشی :

معاینه بیماران در شروع درمان و هفته های اول،

دوم، چهارم، ششم، هشتم، دهم، چهاردهم و هجدهم

صورت گرفت . علاوه بر معاینه بالینی و کنترل علائم

برمبنای Clinical Activity Index حیاتی، در هر معای نه

متوسط دفعات اجابت مزاج روزانه در هفته قبل و میزان

رکتوراژی تعیین گردید . رکتوراژی بر اساس میزان

= 0 امتیاز را به خود اختصاص می داد . 0 - خونریزی 3

بدون خونریزی، 1= رگه های خون در مدفوع در برخی

= مواقع، 2= خون واضح در مدفوع در اغ لب موارد و 3

10 کلونوسکوپی - تنها دفع خون . درهفته پایه و هفته 14

اصلاح شده Barone Scale صورت گرفت وبراساس

امتیازبندی گردید . 0= طرح عروقی طبیعی، 1=بیماری

خفیف (فقدان طرح عروقی، ادم مخاطی بدون

خونریزی)، 2= بیماری متوسط (گرانولاریتی و فرسایش

مخاط) و 3= بیماری ش دید اولسراسیون واضح و

خونریزی خودبه خودی.

آنالیز بیماری:

به منظور ارزیابی اختلاف معنادار بین امتیازمتغیرهای

Student t-test فوق الذکر در قبل و پس از درمان از

برای داده های جفت استفاده شد.

یافته های پژوهشی:

در بیمار 1 علیرغم مداوا با سیکلوسپرین هیچ تغییری

گزارش درمان شش مورد کولیت اولسروز مقاوم به...

57 مجله علمی- پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران سال نهم/شماره 25 /زمستان 1378

در شدت بیماری، میزان خونریزی و شدت درگیری

4 ماه کلکتومی / اندوسکوپی مشاهده نشدو پس از 5

انجام شد . در بیمار 2 با آنکه در نتیجه درمان با

سیکلوسپرین وریدی (دوز بالا ) شدت حمله از شدید به

متوسط کاهش یافت ولی با تداوم مصرف سیکلوسپرین

5 ?) میزان خونریزی mg/kg/day خوراکی (دوز پایین

کاهش مختصر داشت و در نهایت بیمار تحت کلکتومی

قرار گرفت . در بیمار 3 علیرغم اینکه با مصرف

سیکلوسپرین وریدی شدت بیماری از شدید به خفیف

کاهش یافت ولی با مصرف سیکلوسپرین خوراکی

میزان خونریزی کاهش مختصر داشته و در نهایت

بیماری به صورت قبلی ادام ه یافت . بیمار 4 علیرغم

مصرف سیکلوسپرین از شدت حمله و میزان خونریزی

5- حمله شدید و خونریزی ASA کاسته نشد و با تنقیه

کنترل شد . بیمار 5 با مصرف سیکلوسپرین خوراکی

5 در روز گردید. mg موفق به کاهش دوز پردنیزولون به

در بیمار 6 شدت حمله از شدید به متوسط کاهش یافت،

میزان خونریزی تقلیل یافت ولی کاهش پردنیزولون به

20 میسر نشد و در نهایت تحت کلکتومی mg کمتر از

قرار گرفت . در نهایت تنها در یک بیمار پس از دریافت

سیکلوسپرین خوراکی شدت حمله از شدید به خفیف

کاهش یافت و خونریزی قطع گردید . همانگونه که در

جدول ( 2) نشان داده شده است هیچگونه بهبودی قابل

توجه در متوسط امتیاز متغیرها حاصل نشده است.

جدول شماره 2: تغییرات کمّی خصایص بالینی و آزمایشگاهی

AZA(6MP),PN ، قبل و بعد از درمان با سیکلوسپرین

متغیرها قبل از درمان بعد از درمان

5/17 ± 3/43 7/67 ± 1/ دفعات اجابت مزاج روزانه 97

1/67 ± 1/03 2/67 ± 0/ رکتوراژی 52

2/83 ± 0/41 3/00 ± 0/ نمای کلونوسکپی 00

26/5 ± 25/78 41/5 ± 40/83 ESR

12/93 ± 1/93 12/03 ± 3/39 Hb (gr/d)

0/9 ± 0/13 0/85 ± 0/23 Cr (mg/dI)

عوارض در چهار بیمار مشاهده گردید که شامل

سینوزیت ( 1 مورد )، لرزش عضلانی ( 2 مورد )،ریزش مو

1 مورد ) پرمویی ( 1 مورد )، هیپرتروفی لثه ( 1 مورد ) و )

کاهش شدید لیبیدو ( 1مورد) بوده است . تمامی عوارض

با اتمام دوره درمان برطرف گردید.

در جدول 3 نتیجه نهایی و عوارض جانبی مصرف

(6MP) همزمان سیکلوسپرین، استروئید و آزاتیوپرین

نشان داده شده است.

150-300 ng/ml سطح خونی س یکلوسپرین درحد

تنظیم گردید . یافته های آزمایشگاهی نشانگر افزایش

0/5 به mg/dl کراتی نین در یک مورد است (از پایه

0/9 ) که منجر به کاهش دوز سیکلوسپرین mg/dl

( گردید. (جدول شماره 2

جدول شماره 3: میزان پاسخ به دوز پایین سیکلوسپرین خوراکی و عوارض جانبی آن

20 >) عوارض جانبی mg/d) 4ماه موفقیت درکاهش دوز کورتن / بیمار طول درمان (هفته) نتایج بعداز 5

14 کولکتومی هیچ سینوزیت 1

10 کولکتومی هیچ لرزش 2

18 بدون پاسخ هیچ آلوپسی،ازدست دادن مو،هیپرپلاژی لثه 3

18 بدون پاسخ هیچ  4

5  mg 18 بهبودی 5

14 کولکتومی هیچ لرزش، کاهش میل جنسی 6

پژوهشی

58 مجله علمی- پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران سال نهم/شماره 25 /زمستان 1378

بحث

اگرچه میزان شیوع حملات مقاوم به استروئید در

کم است ولی کنترل اینگونه حملات مشکل IBD سیر

12 درصد مقاومت به استروئید - می باشد . در حدود 20

وجود دارد و اینگونه افراد کاندیدای کلکتومی هستند

6). میزان پاسخ دهی به استروئید در حملات شدید ،5)

.( کولیت اولسروز تا حدود 60 درصد کاهش می یابد ( 7

در اینگونه موارد پیش از کلکتومی تجویز سیکلوسپرین

پیشنهاد شده است.

سیکلوسپرین یک پپتیدلیپوفیلیک با اثر مهاری قوی

و با INT? 1 و L- در تولید 2 T helper روی لنفوسیت

اثرات کمتری در تولی د سایر سیتوکین ها

می باشد که باعث تغییر در (IL- و 3,4,5 INT- ? , ? )

می گردد . اینکه کدامیک از T و B فعالیت سلولهای

اثرات سیکلوسپرین بر ایمنی سلولی و یا هومورال مسئول

است مشخص نشده IBD اثر درمانی سیکلوسپرین در

است. جذب حداکثر این دارو پس از یک دو ز خوراکی

چهار ساعت پس از مصرف به وقوع می پیوند و فراهمی

12 درصد درتغییر است . جذب - زیستی آن از 35

سیکلوسپرین از روده کوچک تابع مدت تماس می باشد .

دارای (Neoral) میکروامولسیون جدید سیکلوسپرین

فراهمی زیستی بهتر است و جذب آن وابسته به صفرا

.( نیست( 1

? 5 mg/kg دراین مطالعه ا ز دوز پایین سیکلوسپرین

در روز استفاده شده است چون خطر نفروپاتی در این

دوز به مراتب کمتر از دوزهای بالاتر است.

تنها تجربه کنترل شده با سیکلوسپرین در درمان

کولیت اولسروز شدید یک مطالعه چند مرکزی است

که در سال 1994 منتشر شده است . در آن مطالعه 20

بیمار با کولیت اولسروز شدید (هم درگیری کولون

چپ و هم پان کولیت ) که به کورتیکواستروئید وریدی

پاسخ نداده بودند به دوگروه تقسیم شدند . یک گروه

4 سیکلوسپرین وریدی و گروه mg/kg/day ( 11 نفر )

دیگر ( 9نفر) دارونما به مدت 14 روز دریافت داشتند .

پس از 14 روز 9 نفر از 11 نف ر ( 82 درصد ) که

سیکلوسپرین دریافت کرده بودند بهبودی داشتند

درحالیکه در گروه دارونما هیچکدام بهبودی نداشتند .

بیمارانی که پاسخ نشان دادند به مدت شش ماه

8 دریافت mg/kg/day سیکلوسپرین خوراکی به میزان

داشتند. طی مدت پیگیری از نه بیماری که در ابتدا پاسخ

داده بود ند، چهار نفر کلکتومی شدند . به طور کلی میزان

.( موفقیت پس از شش ماه 45 درصد گزارش گردید( 2

در این مطالعه، در دو بیمار از سیکلوسپرین وریدی

استفاده شد . اما ، در مجموع از 6 بیماری که تحت مداوا

با سیکلوسپرین خوراکی با دوز پایین قرار گرفتند تنها

در یک مورد بهبود با لینی و کاهش دوز پردنیزولون تا

5 در روز به دست آمد . ولی در این تعداد کم بیمار mg

که به طور مقدماتی درمان شدند هیچگونه بهبود در

متوسط امتیاز متغیرها بدست نیامد در بررسی کورن

و همکاران در (Kornbluth et al) بلات و همکاران

نهایت پس از 6 ماه از هر دو نفر یک نفر ک اندید

4 ماه، 3 نفر / کلکتومی شدند ( 3). در این مطالعه طی 5

کلکتومی شدند و 2 نفر دیگر پاسخ قابل توجهی پس از

پایان درمان نداشته اند . به علاوه از عوارض جانبی

خفیف، لرزش عضلانی کاهش لیبیدو، هیپرپلازی لثه،

ریزش مو، پرمویی (هیرسوتیسم) و از عوارض حائز

اهمیت عفونت و افزایش کراتی نین مشاهده گردید.

در مجموع می توان نتیجه گیری نمود که درمان با

5 ?) از راه mg/kg/day) دوز پایین سیکلوسپرین

خوراکی در کنترل حملات شدید کولیت اولسروز

مقاوم بی تأثیر بوده است . به علاوه اگر چه اکثر عوارض

سیکلوسپرین خفیف و با کاهش دوز دارو قابل مداو ا

بودند ولی به دلیل احتمال برخی عوارض حائز اهمیت،

گزارش درمان شش مورد کولیت اولسروز مقاوم به...

59 مجله علمی- پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران سال نهم/شماره 25 /زمستان 1378

بهتر است در ابتدا این نوع درمان در مراکز پژوهشی با

امکانات کنترل هفتگی غلظت خونی سیکلوسپرین انجام

پذیرد. به علاوه پیش از اینکه از سیکلوسپرین به طور

گسترده در درمان کولیت اولسروز استفاده شود

بررسی های بالینی بیشتری ضروری بنظر می رسد.

فهرست منابع

1. Sandborn WJ. “A review of immune

modifier therapy for IBD “. Am. J.

Gastroentrology 1996; 91: 423-33.

2. Lichtiger S, et al. “Cyclosporine in sever

ulcerative colitis refractory to steroid

therapy”. Nengl. J. Med. 1994; 330:

1841-5.

3. Kornbluth A, et al.” Long term results of

oral cyclosporine in patients with severe

ulcerative colitis”. Gastroentrology.

1994; 106: A 714.

4. Sandborn WJ. A critical revie of

cyclosporine in IBD. Inflamm. Bowel.

Dis. 1995; 1:48-63.

5. Munkhom P, et al.” Frequency of

glucocorticoid resistance and dependency

in Crohn’s disease. Gut. 1994; 35: 360-2.

6. Malchow H, et al. ECCDS: Results of

drug treatment. Gastroentrology. 1984;

86: 249-66.

7. Travis SPL, et al. Predicting outcome in

severe ulceractive colitis. Gut 1996; 38:

905-10.

عوامل خطر سرطان کولون

عوامل خطر سرطان کولون، دو نوع است:
- عوامل خطری که می توان آنها را تغییر داد.
- عوامل خطری که غیر قابل تغییر هستند.
عوامل خطری که نمی توان آنها را تغییر داد:

·     سن: با افزایش سن، احتمال خطر بروز سرطان بیشتر می شود. تحقیقات نشان می دهد که تعداد بسیار کمی از افراد پایین 50 سال، به این بیماری دچار شده اند.

·     تاریخچه خانوادگی: اگر یکی از اقوام درجه یک (پدر، مادر، خواهر یا برادر) قبل از 60 سالگی دچار سرطان شده باشند، شما هم در معرض خطر قرار دارید.

·     تاریخچه فردی: اگر شما سرطان کولون گرفته اید و بهبود یافته اید، باز هم در معرض خطر هستید.

·     سابقه بیماری: تحقیقات نشان داده است در افرادی که دچار ورم روده و دیابت هستند، احتمال خطر سرطان زیاد است.

عوامل خطری که می توان آنها را تغییر داد:

·     رژیم غذایی: رژیم های پرچرب باعث افزایش سرطان می گردد. برای جلوگیری از سرطان می توان بیشتر سبزیجات و میو جات را مصرف کرد.

·     ورزش کردن: کسانی که ورزش نمی کنند، باید منتظر سرطان باشند. 20 دقیقه در روز ورزش کنید تا بیمار نشوید.

چاقی: چاقی از بزرگ ترین عوامل مرگ ناشی از سرطان است، در نتیجه برنامه غذایی خود را طوری تنظیم کنید که وزنتان متعادل بماند.

·     سیگار کشیدن: سیگار نه تنها به ریه آسیب می رساند، بلکه باعث مرگ 12 درصد از بیماران سرطانی می شود.سیگار موجب تورم رگ می شود و مواد مضر آن جذب خون می گردند، به همین سبب افزایش دهنده سرطان شناخته شده است.

·     نوشیدن مشروبات الکلی: مشروبات الکلی نیز موجب بروز سرطان و انواع بیماری ها می شوند.

پس بیایید از همین امروز با تغییر برنامه غذایی، ورزش کردن، حفظ وزن متعادل بدن و کنار گذاشتن سیگار و مشروبات الکلی گامی بلند به سوی سلامتی برداریم.
http://www.tebyan.net

 

کولیت یا ورم روده

  کی غذا بخوریم؟ و چه بخوریم؟

  یک گزارش تغذیه ای دررابطه با مواد غذایی و تأثیرات آن نوشت: نوشیدن یک لیوان آب پرتقال در هنگام شب ، باعث سوزش معده و عصبانیت می شود در حالیکه نوشیدن همین لیوان آب پرتقال هنگام صبح به عمل هضم کمک کرده و باعث تولید انرژی بیشتری می شود.

تمامی مواد غذایی که ما مصرف می کنیم می توانند در برخی از ساعات روز سودمندتر باشند.

یک محقق فرانسوی به تازگی به دنبال پژوهشهای طولانی خود، موارد جدیدی را پیرامون نحوه جذب غذا در ساعات مختلف روز کشف کرده است.

بر پایه این پژوهشها برخی از مواد غذایی در روز و برخی دیگر در شب فواید بیشتری به بدن می رسانند، به اعتقاد وی برخی از مواد غذایی هنگام ظهر به خوبی جذب بدن می شوند در صورتیکه اگر همین مواد غذایی درشب استفاده شوند جذب آن بسیار کمتر خواهد بود.

برای مثال بدن ما نیاز اجتناب ناپذیری به ویتامینA دارد. شمار زیادی از بیماری ها از جمله امراض پوستی به دلیل کمبود این ویتامین پدید می آید. ویتامینA بعد از جگر در هویج بیشتر یافت می شود اگر هویج در صبح و یا نیمه روز خورده شود ویتامین های آن به طور کامل آزاد و جذب بدن می شود اما اگر در نزدیکی شب خورده شود، جذب ویتامینAاز آن بسیار مشکل خواهد بود.

درحالیکه استفاده از سیب بر خلاف هویج است.

خوردن سیب برای کیسه صفرا ، کبد و پانکراس( لوزه المعده) بسیار سودمند است. سیب ترشحات اسیدی معده را افزایش می دهد . خوردن سیب درشب به هضم غذا کمک کرده ، در نتیجه خواب خوشی را به همراه خواهد داشت.

طبق این مطالعات هر ماده غذایی حداکثر ِ فواید خود را در ساعات خاصی به بدن می رساند. برای مثال استفاده از شیر و تخم مرغ که دارای ویتامینBهستند در شب، به مراتب بهتر از استفاده آن در روز است چرا که این ویتامین هنگام شب به راحتی جذب بدن می شود.

بر اساس این یافته ها استفاده زیاد از تخم مرغ و شیر به همراه گوشت قرمز سبب ایجاد حالت خستگی دائمی در افراد می شود. بر خلاف آن نیز استفاده زیاد از گوشت و غذاهایی که خوردن آنها در روز پیشنهاد می شود باعث ایجاد انرژی بیش ازحد و درنتیجه عصبانیت، تشویش، تحریک و همچنین جوش زدن بیش از حد افراد خواهد شد.

خوردن مواد غذایی در ساعاتی که بیشتر مفید و قابل جذب بدن باشند مانع بروز چاقی و باعث حفظ وزن مناسب بدن نیز می گردد .

برای مثال اگر لبنیات در نیمه روز مصرف شوند به سختی جذب بدن خواهند شد و در نتیجه سبب پدید آمدن یک منبع انرژی استفاده نشده که به چربی تبدیل می شود، می گردند درصورتیکه همین لبنیات اگر در ساعات ویژه خود مصرف شود سبب وزن اضافی نخواهد شد.

یک اصل کلی درباره بهره گیری از غذاها در وقت مناسب وجود دارد. بهتر است برای ناهار، غذایی مناسب و کامل خورد و در شب غذایی سبک.

مطلب مهم دیگر این که درهنگام شب باید آب نوشید چرا که آب هنگام شب بدن را بهتر پاکیزه می کند. تغذیه در زمان مناسب به معنای نیرو بخشیدن بیشتر به ساختمان بدن است.

برای مثال خوردن سالاد و گوجه فرنگی در ظهر، باعث جذب کامل آن خواهد شد در حالیکه در شب، به معنای تهاجم غیرقابل تحملی برای معده خواهد بود.

یافته های این پژوهش ها یک اصل کلی نیست و نمی توان به طور قطعی بیان کرد که خوردن فلان ماده غذایی در فلان وقت مفید است. اصل این است که برای به دست آوردن کفایت تغذیه ای باید در رژیم غذایی خود کنترل انرژی، تعادل، تنوع و میانه روی بین مواد غذایی را مورد توجه قرار دهیم.

نویسنده رضا دهقان  به نقل از سایت پارس دایت
 

بابونه  :بابونه گیاهی است دائمی و کوچک بارتفاع تقریبا 30 سانتیمتر دارای بوئی معطر که در چمنزارها و اراضی شنی می روید . ساقه آن برنگ سبز مایل به سفید ، برگهای آن کوچک متناوب و دارای بریدگیهای باریک و نامنظم و پوشیده از کرک است . گلهای آن مجتمع در یک طبق که بطور منفدر در انتهای ساقه گل دهنده در تابستان ظاهر می شود . در هر طبق گلهای سفید در اطراف و گلهای زرد در قسمت وسط قرار دارند .  

ترکیبات شیمیایی:

گلهای بابونه دارای اسانس روغنی آنته مین ( Anthemine) تانن ، فیتوسترول و همچنین ماده ای تلخ بنام اسید آنته میک Anthemique Acid می باشد .  

خواص داروئی:

بابونه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و از تقویت کننده های تلخ بحساب می آید .

جالینوس حکیم آنرا برای درمان تب و لرزهای نوبه ای بکار می برد .

1) یکی از مهمترین خواص بابونه درمان زخم معده و ورم معده است و این گیاه بآسانی این مرض را درمان می کند و آنهائیکه سالهاست با این مرض دست بگریبان هستند و از قرص های مختلف گران قیمت نظیر Lozac و Zantac و غیره استفاده می کنند می توانند با استفاده از بابونه خرج داروی خود را پس انداز کنند و همچنین سلامتی خود را بازیابند .

 

برای درمان زخم معده یک لیوان چای غلیظ بابونه درست کنید (4 قاشق چایخوری بابونه در یک لیوان آبجوش و یا چهار تا چای کیسه ای بابونه در یک قاشق لیوان آب جوش ) و صبح ناشتا هستید این لیوان چای را بنوشید و سپس در رختخواب به پشت دراز بکشید و بعد از چهار دقیقه بخوابید و البته بعد از یکربع ساعت می توانید صبحانه خود را میل کنید . این عمل را بمدت دو هفته ادامه دهید تا زخم و ورم معده بکلی شفا یابد.

2) بابونه اعصاب و قوای جنسی را تقویت میکند .

3) بابونه مقوی مغز است .

4)بابونه ادرار آور و قاعده آور است .

5)این گیاه ترشح شیر را در مادران شیر ده افزایش می دهد .

6)درمان کننده سردرد و میگرن است .

7)استفاده از بابونه سنگ مثانه را خرد و دفع می کند .

8)اگر کسی قطره قطره ادرار می کند به او چای بابونه دهید تا درمان شود .

9)بابونه درمان کننده کمی ترشحات عادت ماهیانه است .

10)برای درمان چشم درد ، بابونه را در سرکه ریخته و بخور دهید .

11)برای تسکین دردهای عضلانی چای بابونه بنوشید .

12)جویدن بابونه برای التیام زخم های درمان مفید است .

13)خوردن 5 گرم ریشه بابونه با سرکه رقیق محرک نیروی جنسی است ( ریشه بابونه گرم تر و خشک تر از گل بابونه است )

14)بابونه تب بر و تسکین دهنده درد است .

15)بابونه تقویت کننده معده است .

16)برای تسکین درد در هنگام دندان درآوردن بچه ها ، بآنها چای بابونه بدهید .

17)برای رفع بیخوابی و داشتن یک خواب آرام و راحت ، کافی است ده دقیقه قبل از اینکه به رختخواب بروید یک فنجان چای بابونه بنوشید .

18)بابونه درمان کننده بی اشتهایی است .

19)بابونه برای رفع ورم روده موثر است .

20)چای بابونه درمان کننده کم خونی است .

21)از بابونه برای رفع کرم معده و روده استفاده کنید .

22)بابونه تسکین دهنده دردهای عادت ماهیانه است .

23)بابونه برای رفع زردی مفید است .

24)حمام بابونه اثر نیرو دهنده درد . برای این منظور چند قطره اسانس بابونه را در وان حمام ریخته  مدت یکربع ساعت در آن دراز بکشید .

25)برای تسکین درد ، چند قطره اسانس بابونه را با یک قاشق روغن بادام مخلوطکرده و روی محل های دردناک بمالید درد را تخفیف می دهد .

26)اسانس بابونه مخلوط با روغن بادام برای رفع ناراحتی های پوستی نظیر اگزما ، کهیر و خارش مفید است .

27)برای رفع گوش درد و سنگینی گوش ، یک قطره روغن بابونه را در گوش بچکانید .

28)اسانس بابونه چون اثر قی آور درد در مورد مسمومیت های غذایی مصرف می شود .

29)روغن بابونه را برای از بین بردن کمردرد ، درد مفاصل و نقرس روی محل درد بمالید .

30)با چای بابونه اگر موهای بلند را بشوئید آنها را روشن تر و شفاف تر می کند .

31)آنهائیکه یائسه شده اند بهتر است همه روزه چای بابونه بنوشند زیرا اختلالات یائسگی را برطرف می کند .

32)بابونه ضد آلرژی است . 

طرز استفاده:

اسانس بابونه : حدود 0/8 تا 1 درصد اسانس در این گیاه وجود دارد که بوسیله تقطیر با بخار آب بدست می آید . رنگ این اسانس آبی روشن است ولی در اثر کهنه شدن برنگ زرد مایل به قهوه ای در می آید . بوی این اسانس بسیار قوی و طعم آن معطر و سوزانده است . اسانس بابونه در عطر سازی و برای معطر کردن غذاها بکار می رود .

چای بابونه با دم کرده بابونه : برای درست کردن چای بابونه یک قاشق چایخوری گیاه بابونه خشک را در یک فنجان آب جوش ریخته و بمدت 5 دقیقه بگذارید دم بکشد .

روغن بابونه با روغن زیتون : گل خشک بابونه را با  برابر وزنش روغن زیتون مخلوط کرده و روی آتش ملایم بگذاریدتا دم بکشد ( نباید بجوشد ) و گاه گاه آنرا هم بزنید . سپس آنرا از روی آتش بردارید و بگذارید تا مدت 24 ساعت بحال خود بماند . سپس آنرا از صافی با فشار در کرده و در شیشه ای دربست نگهدری کنید ( برای نفخ شکم و قولنج آنرا روی شکم بمالید )

روغن بابونه : برای تهیه روغن بابونه مقدری از گل خشک بابونه را با چهار برابر وزن آن روغن کنجد مخلوط کرده و سپس باندازه دو برابر گل بابونه بآن آب اضافه کنید . آنرا روی چراغ گذاشته و بگذارید بجوشد تا اینکه آب آن بکلی تبخیر شود و فقط روغن باقی بماند البته باید دقت کرد که روغن نسوزد . 

علاوه بر ترک تدریجی غذاهای ممنوعه روحی چون عصبانیت وخودخوری و کینه دلی حسادت و...وغذاهای ممنوعه جسمی مثل چای وقند وشکر وغذاهای غیر طبیعی و....
برای استمرار سلامتی هر فرد باید مزاج وطبع خود وغذاها رابشناسد
بطور کلی اطباء قدیم مزا جها را به 4 گروه تقسیم کرده اند
صفراوی
دموی
بلغمی
سوداوی
مزاج انسان تابع غذایی است که میخورد بنابراین مزاج انسان مرتب تغییر میکند برای هر مزاجی نشانه هایی است با دیدن ان نشانه ها هرکس میتواند مزاج خود رابشناسد وبا تغییر در غذا انرا متعادل کند
طبع کلا سه گونه است ودر طول عمر ثابت است
طبع گرم
طبع سرد
طبع معتدل
وغذاها نیز سه دسته هستند گرم وسرد و معتدل
هرفرد میتواند براحتی طبع ومزاج خود را بشناسد وغذاهایی که با طبعش مناسب است انتخاب ومصرف کند