3. جداول
تهیه جداول از هر یک از مشخصهها و دادههای توصیفی، یا جداولی از کلیه اطلاعات توصیفی، از دیگر خروجیهای یک سیستم اطلاعات جغرافیایی است. همچنین میتوان با استفاده از تابع جستجو، دادههایی خاص را انتخاب و جداول مختلفی را برای نمایش یا تهیه خروجی، ایجاد نمود.
4. خروجیهای دیگر
همانگونه که قبلاً عنوان گردید، دیگر دادههای خروجی ممکن است به صورت پردازش تصویری و نمایش بر روی نمایشگرهای رنگی نیز ارائه گردند. نوع اخیر خروجی برای کاربرانی که به صورت روزمره از سیستم استفاده میکنند، بسیار مناسب میباشد. همچنین اطلاعات در محیطهای مختلفی همچون دیسک، سی دی، و... هم قابل عرضه میباشد.
نمودار خلاصه شدهای از فرآیند انجام این طرح که میتواند به عنوان مدلی برای ساماندهی دیگر اطلاعات مکاندار موجود در پایگاههای مرکز، مورد استفاده قرار گیرد، در شکل شماره 9 ارائه شده است.
شکل شماره 9. نمودار فرآیند و مراحل انجام پژوهش
برای بزرگنمایی روی نقشه کلیک کنید
نتایج
بعد از انجام مراحل مختلف جمعآوری دادهها، ورود اطلاعات به سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدیریت سیستم و در نهایت تولید خروجیها، این نتایج حاصل گردید:
1. با توجه به قابلیتهای سیستمهای اطلاعات جغرافیایی برای ذخیره، نمایش و تحلیل اطلاعات مکانی و توصیفی، میتوان بانک اطلاعاتی جامع و کاملی از دادههای علوم زمین ایجاد نمود. این پایگاههای اطلاعاتی قادر هستند مقدار نامحدودی اطلاعات مکانی (اعم از نقشهها و تصاویر) و اطلاعات توصیفی (شامل شرح مشخصات کتابشناختی مدارک) را در خود جای دهند و کاربران میتوانند در هر زمان، دادههای مورد نظرشان را از پایگاه اطلاعاتی انتخاب، حذف، اضافه و ویرایش نمایند و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند، و در نهایت خروجیهای دلخواه را تهیه و ارائه نمایند.
2. در این سیستم، انواع دادههای موجود در پایگاههای مختلف مرکز (در حوزه علوم زمین)، به صورت همزمان قابل نمایش، بررسی و تحلیل میباشند. بدین ترتیب امکان مقایسه این دادهها با یکدیگر از ابعاد مختلف (موضوع، سال تحقیق، محل تحقیق، و ....) وجود خواهد داشت.
3. به سهولت میتوان پراکندگی جغرافیایی انواع دادهها را بررسی نمود و موقعیتها و مناطق جغرافیایی را که از نقطهنظر زمینشناسی و شاخههای مرتبط با آن کمتر مورد بررسی و مطالعه قرارگرفتهاند، شناسایی و برای انجام تحقیقات لازم، به کاربران معرفی نمود.
4. با به کاربردن توابع تجزیه و تحلیل این سیستم و اعمال مختلف و منطقی دیگر (مدیریت دادهها، انتخاب مدلهای مناسب، و ...)، پایگاه اطلاعاتی آماده جوابگویی به پرسشها و نیازهای استفادهکنندگان قرار میگردد و به تناسب نیازهای موجود، میتوان تجزیه و تحلیلهای بسیاری را در ارتباط با مدارک انجام داد. مثلاً با اضافهنمودن انواع نقشههای زمینشناسی به مجموعه فوق، میتوان تحلیلهای مفیدی از قبیل بررسی مطالعات انجام شده در مناطق حادثهخیز (زلزله، سیل، و ...) یا تحقیقات در مناطق معدنی و دارای پتانسیل اقتصادی و نظایر آن را به انجام رساند.
5. الگوی مورد استفاده در این پژوهش که در آن فرآیند انجام کار نشان داده شده است، میتواند به عنوان مدلی برای دیگر اطلاعات مکاندار موجود در پایگاههای مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران به کار رود.
زمینههای گسترش و تقویت موضوع پژوهش
- انجام کامل فرآیند کاربرد جیآیاس در ارتباط با ساماندهی اطلاعات مکاندار موجود در پایگاههای مرکز اطلاعات، با استفاده از الگوی پیشنهادی برای بررسی قابلیت و میزان کارآیی این الگو؛
- اضافهکردن فیلد «مختصات جغرافیایی» به مجموعه فیلدهای هر یک از پایگاههای مرکز و الزام به تکمیل آن با توجه به اطلاعات مندرج در مدارک مربوطه؛
- برقراری ارتباط بین پایگاههای اطلاعاتی مرکز و سیستم اطلاعات جغرافیایی از طریق ایجاد یک فیلد مشترک؛
- ماشینیکردن فرآیند ورود اطلاعات رقومی (نظیر مختصات جغرافیایی ثبت شده در پایگاههای اطلاعات) به سیستم اطلاعات جغرافیایی، با برنامهنویسی مناسب؛
- برقراری یک دوره آموزش مقدماتی و عملی جیآیاس در مرکز برای آشنایی با قابلیتهای این سیستم و به کارگیری آن درحوزههای مورد نیاز.
پیشنهادهای اجرایی در خصوص پژوهشهای مرتبط با جیآیاس
درخاتمه به برخی زمینههای عملی که در پژوهشهای مرتبط با جیآیاس مؤثر خواهند بود اشاره میکنیم:
- تدوین استانداردهای قابل قبول برای تولید اطلاعات و نقشه،
- تخصیص بودجه لازم برای تشکیل جیآیاس در سازمانها و ارگانها،
- تقویت تخصص رایانه و فناوری سختافزار،
- اقدام به تهیه و توسعه نرمافزارهای فارسی به منظور کاهش هزینهها و راحتی کاربران،
- اشاعه فرهنگ استفاده صحیح و کارآمد از نرمافزارهای موجود و رعایت حق تألیف، که این امر خود به توسعه نرمافزارهای فارسی کمک مینماید،
- ایجاد یا تقویت رشته جیآیاس در دانشگاهها و استفاده از متخصصان با تجربه در این زمینه،
- انتشار مجلات و خبرنامه در زمینه جیآیاس،
- برقراری سمینار و کنفرانس برای آشنایی هر چه بیشتر با گرایشهای مختلف،
- آموزش بموقع نیروی متخصص قبل از خرید و راهاندازی فناوری جیآیاس.
منابع
احمدیزاده، سعید (1375)، ایجاد پایگاه اطلاعاتی GIS برای منطقه سرداب رود. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس.
ارحمی، محمود. (1381)، آشنایی با نرمافزار GIS. Arcview تهران. سازمان مدیریت منابع آب ایران.
آرنوف، استان. (1375)، سیستمهای اطلاعات جغرافیایی. ترجمه سازمان نقشهبرداری کشور .چاپ اول. تهران. انتشارات سازمان نقشهبرداری کشور. بهار.
استار، جفری.استس،جان (1376)، مقدمهای بر سیستمهای اطلاعات جغرافیایی. ترجمه سیدحسین ثنائینژاد. جهاد دانشگاهی مشهد.
آلشیخ، علیاصغر. هلالی، حسین (1380)، «طراحی و اجرای سیستم اطلاعات مکانی بر روی اینترنت برای شهر تهران». مجموعه مقالات همایش ژئوماتیک 80. سازمان نقشهبرداری کشور. تهران..ص 104-98.
امینی، بهرام. فرجزاده، منوچهر (1373)، آشنایی با سیستم اطلاعات جغرافیایی. مؤسسه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله.
انصافی، مسعود. (1373)، «طراحی و کاربرد سیستم GIS درکنترل و برنامهریزی مناطق اکتشافی و معدنی ایران». مجموعه مقالات کنفرانس سیستم اطلاعات جغرافیایی. سازمان نقشهبرداری کشور. تهران.ص 68-51.
بهبودی، نغمه (1378)، کاربردسیستم های اطلاعات جغرافیایی درتحلیل شهرهای باستانی. پایاننامه کارشناسیارشد. دانشکده علومانسانی دانشگاه تربیت مدرس.
پرهیزکار، اکبر (1376)، ارائه الگوی مناسب مکان گزینی مراکز خدمات شهری با تحقیق در مدلهای جیآیاس شهری. پایاننامه دکتری. دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
پرهیزکار، اکبر.گلی، علی (1381)، «ضرورت بهرهگیری از تکنولوژیهای نوین اطلاعرسانی در عرصه ایرانشناسی (کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در ایرانشناسی)». خلاصه مقالات نخستین همایش ایرانشناسی. تهران . ص328-326.
توفیقیان، حسین. (1371)، کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در باستانشناسی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشکده علومانسانی دانشگاه تربیت مدرس.
حاجیوندی، مهرناز. طبیبزاده غیاثی، عادل (1375)، «کاربرد سیستمهای اطلاعات جغرافیایی در مطالعه و بررسی مناطق حادثهخیز( مطالعه موردی-زلزله و سیل در استان فارس)». مجموعه مقالات سومین کنفرانس سیستمهای اطلاعات جغرافیایی. سازمان نقشهبرداری کشور. تهران. ص68-53.
حکیمپور، فرشاد (1374)، «بررسیهای اولیه برای ایجاد یک سیستم اطلاعات جغرافیایی». مجموعه مقالات دومین کنفرانس سیستمهای اطلاعات جغرافیایی. سازمان نقشهبرداری کشور. تهران. ص66-55.
درویشی،کریم (1371)، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به روایت Arc/Info. انتشارات شرکت کامپیوتری نگاره.
رنجبران، محمد (1380)، طراحی ساختار اطلاعاتی مناسب جهت برنامهریزی شهری با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS). پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهیدبهشتی.
روشننژاد، علیاصغر (1377)، «آموزش GIS». مجله شهرنگارش 5 و6. تابستان و پاییز.
عظیمی، نورالدین (1376)، «GIS و کاربرد آن در مطالعه و برنامهریزی توسعه فیزیکی شهرها». مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس سیستمهای اطلاعات جغرافیایی. سازمان نقشهبرداری کشور. تهران. ص44-35.
فرجزاده، منوچهر (1377)، «سیستمهای اطلاعات جغرافیایی». دانشگاه انقلاب. اردیبهشت.
تکنولوژی web GIS در جهان، در: