نگاهی به اسم او

علامه اقبال لاهوری اشعار زیادی در توصیف فضایل و ویژگی‏های شخصیتی «ام ابیها» و زهرای بتول سروده است. او در یک بیت آن حضرت را الگوی کامل مادران معرفی می‏کند:

مزرع تسلیم را، حاصل بتول     مادران را، اسوه کامل بتول

عایشه

عایشه دختر خلیفه اول در توصیف حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام می‏گوید: «هیچ کس را در حرکات و رفتار و راه رسم زندگی و سخن گفتن همچون فاطمه به رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم شبیه ندیدم. هنگامی که به حضور پیامبراکرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم داخل می‏شد آن حضرت به احترام زهرا علیهاالسلام از جای بر می‏خاستند و دست او را می‏بوسیدند و پس از خوش‏آمدگویی او را نزد خویش می‏نشاندند».

علامه سیّد شرف الدّین

علامه سیّد شرف الدّین، نویسنده کتاب گران‏سنگ المراجعات، در توصیف ویژگی‏های حضرت زهرا علیهاالسلام ، با اشاره به خطبه‏های ایشان، می‏فرمایند: «حضرت زهرا علیهاالسلام دارای حجت‏ها و براهین رسا و کاملی است که دو خطبه آن حضرت این حقیقت را ثابت می‏کند. همان گونه که قرآن را به دو فرزند خود می‏آموختند، ایشان را به فراگیری و حفظ این خطبه‏هاتشویق و ترغیب می‏نمودند».

آیت اللّه شهید مطهری ره

استاد شهید آیت‏اللّه مرتضی مطهری رحمه‏الله در اشاره به منزلت حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام می‏فرمایند: «در تاریخ خود اسلام، زنان قدسیه و عالی‏قدر فراوانند. اما کم‏تر مردی است که به پای حضرت خدیجه علیهاالسلام برسد و هیچ مردی جز پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم و علی‏بن‏ابی‏طالب علیه‏السلام به پای حضرت زهرا علیهاالسلام نمی‏رسد. زهرا بر فرزندان خود ـ که امامند ـ و بر همه پیامبران جز خاتم الانبیا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم ، برتری دارد».

آیت اللّه ابراهیم امینی

آیت اللّه ابراهیم امینی، در مقدمه کتاب فاطمه بانوی نمونه اسلام، درباره حضرت فاطمه علیهاالسلام می‏نویسند: «حضرت زهرا علیهاالسلام بدون شک در رأس مقام بانوان اسلام قرار دارد؛ زیرا او تنها بانویی است که پدرش معصوم، شوهرش معصوم و خودش نیز معصوم بوده است. محیط پرورش و زندگی زهرا، محیط عصمت و طهارت بوده است. دوران کودکی خویش را در خانه شخص اوّل اسلام، یعنی پیغمبر برگزیده‏ای که تحت تربیت مستقیم پروردگار جهان قرار داشت، طی کرد. دوران خانه‏داری و بچه‏داری را در خانه دوّمین شخصیّت ممتاز اسلام، یعنی علی‏بن ابیطالب علیه‏السلام ، گذراند. در این دوران کوتاه دو پسر معصوم، یعنی حسن و حسین، را تربیت کرد و دو دختر شجاع و فداکار مانند زینب و ام‏کلثوم، به جامعه تحویل داد. در چنین خانه‏ای به طور قطع می‏توان نتایج درخشان احکام و برنامه‏های اسلامی را آشکارا دید»

استاد سید جعفر شهیدی

استاد دکتر سیدجعفر شهیدی در صفحات آغازین کتابی که درباره زندگانی حضرت زهرا علیهاالسلام نوشته‏اند، در توصیف آن حضرت از جمله می‏نویسند: «نام او فاطمه است. فاطمه وصفی است از مصدر فَطْم، و فطم در لغت عرب به معنی بریدن، قطع کردن و جدا شدن آمده است. این صیغه که بر وزن فاعل است معنی مفعولی می‏دهد و به معنی بریده و جدا شده است. فاطمه از چیز جدا شده است؟ در کتاب‏های شیعه و سنی روایتی می‏بینیم که پیغمبر فرمودند: او را فاطمه نامیدند چون خود و شیعان او از آتش دوزخ بریده‏اند... باری پرورش زهرا در کنار پدرش رسول خدا و در خانه نبوّت بود؛ آن‏جا که فرود آمد نگاهِ فرشتگان، و مرکز نزول وحی و آیه‏های قرآن است... تربیت دینی را هم از آموزگاری چون محمّد فرا گرفت؛ پیغمبری که معلِّم انسان‏های جهان است و تا جهان باقی است مشعل دین و دانش به نام او فروزان...»

آیت اللّه مجاهد سید فضل اللّه

آیت اللّه سیّد محمد حسین فضل‏اللّه درباره حضرت زهرا علیهاالسلام می‏نویسند: «زمانی که زهرا را به یاد می‏آوریم، به یاد آرمان رسالت می‏افتیم. افرادی در تاریخ وجود دارند که با مرگ به پایان راه می‏رسند؛ چرا که زندگی‏شان تنها در هستیِ خودشان خلاصه و محدود شده است؛ ولی افراد دیگری نیز وجود دارند که در فضایی زندگی می‏کنند که از خلال رسالت امتداد می‏یابد و فاطمه علیهاالسلام از جمله این‏گونه انسان‏هاست. نمی‏توان پیامبر خدا را به یاد آورد و از فاطمه زهرا علیهاالسلام یاد نکرد. نمی‏توان دوره کودکی حسن و حسین و زینب علیهماالسلام را به یاد آورد و فاطمه زهرا(س) را به خاطر نیاورد، به همین سبب است که ما می‏خواهیم، زهرا در قلوب و عقول ما به مثابه پیام و رسالت اندیشه باقی بماند».

حفصه

حفصه، دختر عُمر بن خطاب، در شب عروسی حضرت فاطمه علیهاالسلام به عنوان شادباش و معرفی هرچه بیشتر فضایل و کمالات آن حضرت اشعاری را به این مضمون زمزمه می‏کرد:

«فاطمه بهترینِ زنان عالم است. او چهره‏ای همانند ماه دارد. خداوند تو را بر تمام آدمیان، به فضل کسی که به آیات قرآن مخصوص شد فضیلت و برتری بخشید.

خدای تعالی تو را به همسری جوانی برتر، یعنی علی که بهترینِ افراد است، درآورد. پس ای زنان، با فاطمه همگام شوید که به راستی او، هم خود بزرگوار است و هم از خاندان بزرگان است».