نگاهی به اسم او

سولفاسالازین چیست؟

 سولفاسالازین جزء داروهای ضدالتهابی می باشد. این دارو معمولا برای درمان بیماران مبتلا به کولیت اولسرو (ulcerative colitis) و کرون(Crohn’s) استفاده می شود. در هر دو این بیماری ها روده دچار التهاب می شود و متعاقب آن بیمار ممکن است دچار اسهال خونی و درد های شکم گردد. به علاوه سولفاسالازین در کاهش علایم افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید (نوعی التهاب مفاصل) نیز بکار می رود. سولفاسالازین به صورت قرص های پوشش دار و تنقیه در دسترس است.    طریقه مصرف سولفاسالازین

            بسته به مشکل شما پزشک معالج دوزاژ بخصوصی از سولفاسالازین را تجویز می کند. دارو را دقیقا مطابق با دستور پزشک خود استفاده و از تغییر دوز آن پرهیز کنید. قرص ها را به شکل کامل همراه آب ببلعید و آنها را خرد نکنید یا نجوید. دستورات روی بسته دارو را نیز به دقت مطالعه نمایید. حتی اگر پس از مدتی احساس بهبودی کردید، از قطع مصرف سولفاسالازین بدون مشورت با پزشک معالج جدا پرهیز کنید

فراموش کردن دوز دارو: در صورت فراموش کردن یک دوز سولفاسالازین، به محض به خاطر آوردن دوز فراموش شده آن را میل کنید. اما اگر تقریبا زمان نوبت بعدی رسیده است، نوبت فراموش شده را رها کرده طبق برنامه منظم خود عمل کنید. دوز دارو را دو برابر نکنید.         

 ملاحظات غذایی:  سولفاسالازین را با غذا یا پس از غذا، همراه با یک لیوان پر از آب میل کنید. در مدت درمان با سولفاسالازین به مقدار فراوان (حداقل 6 لیوان در روز) مایعات بنوشید.              

هشدارها و موارد احتیاط: نکات زیر را به پزشک خود اطلاع دهید: • به سولفاسالازین، سالیسیلات ها (همچون آسپرین)، آنتی بیوتیک های سولفونامید، سولفونیل اوره ها (مثل گلی بنکلامید) یا داروی دیگری حساسیت دارید. • دارویی مصرف می کنید، اعم از داروهای با نسخه یا بی نسخه، به ویژه دارویی برای درمان مشکل فعلی، عوامل ضدانعقاد خون مثل وارفارین، داروهای درمان صرع (مثل کاربامازپین، فنی توئین و والپروات سدیم)، دیگوکسین، اسید فولیک، مکمل های آهن، متوترکسات، داروهای خوراکی درمان دیابت و ویتامین ها. • مبتلا به نوعی بیماری هستید یا سابقه ابتلا به آن را دارید، خصوصا بیماری کبدی یا کلیوی، مشکلات روده ای، آسم، آلرژی، بیماری های خونی (از جمله فاویسم و پورفیری) و صرع. • قصد انجام عمل جراحی، از جمله اعمال دندانپزشکی دارید.         

 عوارض جانبی : سولفاسالازین معمولا عوارض ناخواسته چندانی ایجاد نمی کند. در صورت شدت گرفتن یا طول کشیدن هر یک از علایم زیر با پزشک خود مشورت کنید: سردرد، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، ناراحتی معده و اسهال. اما در صورت بروز هر یک از علایم جدی تر زیر بلافاصله به پزشک خود مراجعه نمایید: بثورات پوستی، کهیر و خارش، تب، ضعف و خستگی، رنگ پریدگی، مشکل در بلع، اسهال خونی، انسداد دستگاه اداری، گلو درد، زخم های دهانی، درد عضلانی یا مفصلی، کبودی یا خون ریزی غیرطبیعی و تورم دست ها یا پاها.         

نگهداری داروی :  سولفاسالازین را در بسته مخصوص آن، کاملا پوشیده و دور از دسترس اطفال نگهدارید. دارو باید در دمای اتاق، دور از نور مستقیم، حرارت زیاد و رطوبت نگهداری شود. با گذشتن از تاریخ اعتبار یا نیاز به سولفاسالازین، آن را دور بریزید.

افزون دوز و موارد اضطراری:              در صورت مسمومیت یا فزون دوز به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.          

تداخلات دارویی

 • مصرف همزمان سولفاسالازین با عوامل ضدانعقاد خون، داروهای درمان صرع، متوترکسات و داروهای خوراکی درمان دیابت، ممکن است باعث افزایش اثرات مفید و مضر این داروها شود. • سولفاسالازین می تواند جذب آهن و اسید فولیک را کاهش دهد.

کودکان و زنان باردار یا شیرده

 • سولفاسالازین نباید در کودکان کوچک تر از 2 سال مصرف شود. • در صورت بارداری یا قصد باردار شدن، حتما با پزشک خود مشورت کنید. سولفاسالازین نباید در اواخر حاملگی استفاده شود. • سولفاسالازین نباید در دوران شیردهی مصرف شود.     

اطلاعات جانبی

 • سولفاسالازین ممکن است سبب بروز نازایی در مردان گردد، که این عارضه موقتی است و با قطع مصرف دارو رفع می شود. • سولفاسالازین می تواند موجب زردی پوست و نارنجی رنگ شدن ادرار شود و این مساله کاملا بی ضرر است. • سعی کنید حین درمان با سولفاسالازین از قرار گرفتن غیرضروری در برابر نور آفتاب پرهیز کرده، لباس مناسب بپوشید و از عینک آفتابی و کرم های ضد آفتاب استفاده نمایید. سولفاسالازین ممکن است باعث حساسیت پوست شما به آفتاب گردد.   

برای  درمان کولیت  و کرون  و سایر  بیماریهای التهابی روده به ارشیو رجوع کنید  مطالب متنوعی در باره  کولیت   کرون    بیماریهای التهابی  دیگر  وداروهای مربوطه چون    اساکول  سولفاسالازین   سالوفالک (مزالازین)   هیدروکورتیزون  پرد نیزلون   بودزوناید  و سایر استروئیدها  وکاهند ه های ایمنی   چون ازاتیوپرین  سیکلو سپرین   وازارام و.... وهمچنین  در داروخانه غذایی درمان با غذا ها وپرهیز  بطور مفصل بیان شده است   سلامت باشید       نون   دال فا میم        

عناوین قابل مطالعه:

پاسخ به سئوالات  - کولیت وکرون  در منابع فارسی و انگلیسی –مهمترین سایت های درمان و بهداشت –داروخانه غذایی – کولیت ودرمان ان-تغذیه در قران مجید و احادیث – اداب غذا خوردن – رژیم غذایی استاد خدادادی- اثر فصول بر بیماریها-اسکلوزیت کلانژیت  -  داروهای مربوط به بیماریهای کولیت وکرون و...  برای رفع اسهال -درمان ناراحتی معده --غذاهای گیاهی  نشانه های در گیری کبد برای سازگاری شیر یادداشتهای سابق –نشانه های در گیری کبد

    بیماری التهابی روده

روده‌ی بزرگ یا کولون قسمت انتهایی دستگاه گوارش می‌باشد که حدود 8/1 متر طول دارد. وظیفه روده بزرگ، جذب مواد غذایی و به خصوص آب موجود در غذا و ذخیره‌سازی باقیمانده‌ی غذا می‌باشد.

بیماری التهابی روده شامل 2 دسته است:

1. بیماری التهابی زخمی (کولیت اولسراتیو)

2. بیماری التهابی روده که تمام روده‌ی بزرگ را درگیر می‌کند (کرون)

این دو بیماری مجزا از هم هستند ولی دارای ویژگیهای مشترکی می‌باشند.

 • کولیت زخمی

در بیماری کولیت زخمی جدار روده‌ی بزرگ ملتهب و زخمی می‌شود. در این بیماری التهاب همیشه قسمت راست روده و قسمت تحتانی روده بزرگ را درگیر می‌کند ولی گاهی می‌تواند تمام روده بزرگ را نیز درگیر کند.

التهاب و زخمی شدن مخاط روده بزرگ باعث می‌شود که روده بزرگ به دفعات بیشتری تخلیه گردد و همراه با دفع چرک، بلغم و خون و دل درد باشد.

• عوامل ایجاد کننده:

1. استعداد ژنتیکی: کولیت زخمی تمایل به گسترش در خانواده دارد که مطرح کننده نقش زمینه‌های ارثی در ایجاد این بیماری است. در حدود حداکثر 4/1 درصد بیماران مبتلا، یک فامیل درجه یک (خواهر، برادر، یا والدین) مبتلا به این بیماری را دارا می‌باشند.

2. عوامل محیطی: از عوامل محیطی می توان به استرس اشاره کرد. همچنین عفونتهای ویروسی، انگلی و میکروبی می‌توانند این بیماری را در افرادی که زمینه‌ی ژنتیکی دارند، تشدید کند.

• علائم کولیت زخمی:

نشانه‌ها می‌تواند خفیف، متوسط و یا شدید باشد و در طول زمان تغییر یابد. از مشخصات این بیماری شعله ور شدن مکرر بیماری در طی زمان و گاه خاموش شدن آن می‌باشد.

علائم: خونریزی متناوب از مقعد، اسهال خونی یا غیرخونی، دل پیچه، دفع چرک و بلغم از مقعد، کم خونی، تب، بی‌حالی، خستگی و بی اشتهایی، کم آبی، دوره‌هایی از یبوست.

این بیماری می‌تواند قسمتهای خارج روده را هم درگیر کند که نادر است. این علائم عبارتند از: التهاب مفاصل مانند درد و تورم زانو، پوکی استخوان، بثورات جلدی، التهاب چشم، التهاب کبد (کمتر از 10 %)

• تشخیص:

با توجه به علائم کلینیکی و فیزیکی بیمار، کلونوسکوپی بهترین راه تشخیص می‌باشد.

• درمان:

درمان مانند سایر بیماریهای مزمن شامل ارائه اطلاعات و درمان حمایتی می‌باشد درمان 2 هدف دارد: کاهش مراحل التهابی در روده، بهبود وضعیت جسمانی و فیزیکی بیمار. داروهایی که برای درمان بکار می‌روند: داروهای ضد التهابی روده (ترکیبات سولفاسالازین، 5 آمینوسالیسیک‌ها و کورتون)، داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی در مراحل پیشرفته.

• نقش تغذیه:

تغذیه خوب و مناسب نقش مهمی در روند بیماریهای مزمن دارد بخصوص در این بیماری، بدن مایعات و املاح و مواد غذایی زیادی از دست می‌دهد و برقراری یک رژیم مناسب در موفقیت درمان بسیار حائز اهمیت می‌باشد. می‌توان گفت غذاهایی که دارای نمک و ادویه کمتری هستند، نسبت به غذاهای شور و پر ادویه، کمتر باعث ناراحتی بیمار می‌شوند و یا غذاهایی که حاوی فیبر بالا هستند (میوه ها و سبزیجات تازه)، ناراحتی بیشتری برای بیمار ایجاد می‌کنند. به جز در مواردیکه مصرف مواد غذایی خاص موجب تشدید علائم می شود، پرهیز غذایی خاصی برای این بیماری وجود ندارد.

بیمارانی که به هر دلیل مصرف غذاهای خاصی را محدود می کنند، باید بطور روزانه از مولتی ویتامین استفاده کنند. غذاهایی که بهتر است مصرف نشود عبارتند از: میوه تازه، سبزیجات تازه، قهوه ، نوشابه های گازدار و ماده ای بنام سوربیتول که معمولاً در محصولاتی مثل آدامس‌های فاقد شکر وجود دارد.

اصل مهم در این بیماری، رعایت بهداشت مواد غذایی است. مصرف شیر در این بیماران بعلت اینکه اکثر این بیماران آنزیم هضم قندی بنام لاکتوز را ندارند، ممنوع می باشد. این بیماران باید شیر فاقد لاکتوز مصرف کنند. در صورت حذف لبنیات، این بیماران باید از مکمل کلسیم استفاده کنند تا از پوکی استخوان جلوگیری شود.

• نقش استرس:

استرس‌های روحی می‌توانند باعث بدتر شدن بیماری شود. در موارد نادر آرام بخش‌ها یا ترکیبات ضد افسردگی ممکن است برای تخفیف استرس توصیه شود.

• شانس سرطان روده بزرگ:

بطور کلی افراد مبتلا، افزایش ریسک خطر سرطان روده بزرگ را دارند، اما این خطر از شخصی به شخص دیگر فرق می کند. عواملی که در ایجاد سرطان تاثیر دارند به مدت بیماری و وسعت بیماری بستگی دارد. بطور کلی هر چه وسعت ابتلای روده بزرگ (مثلاً درگیری تمام روده بزرگ) و مدت زمان بیماری (مثلاً سابقه بیش از 10 سال) بیشتر باشد، خطر ابتلا به سرطان افزایش می یابد.

• در چه مواردی بیمار مبتلا باید به پزشک مراجعه کند؟

1. خونریزی شدید مقعد

2. تب بالا

3. دل درد شدید

4. بروز یبوست

5. افزایش شدید دفعات اسهال یا اسهال خونی

6. بروز ناراحتی های چشمی، پوستی، مفصلی ، تنفسی

7. کاهش وزن قابل ملاحظه

8. گذشت 8 سال از تشخیص کولیت زخمی (برای بررسی مجدد)

تهیه و تنظیم : دکتر فاطمه صرافها